Asielzoekers en statushouders
De asielzoekerscentra (azc’s) zitten overvol. Als gemeente Druten willen wij graag onze verantwoordelijkheid nemen. We willen bijdragen aan een betere opvang van asielzoekers in ons land. De gemeenten Wijchen en Druten hebben besloten om hierin samen op te trekken. In Wijchen komt aan de Teersdijk een azc voor 300 mensen. Druten zorgt voor tijdelijke noodopvang voor ongeveer 100 asielzoekers. En voor woonruimte voor extra statushouders.
Tijdelijke noodopvang in Druten
De tijdelijke noodopvang komt aan de Scharenburg in Druten. Het wordt een opvang voor 100 mensen voor de duur van twee jaar (vanaf het moment van opening van de opvang). Deze grond is van de gemeente.
Het COA is verantwoordelijk voor de ontwikkeling en het beheer van de opvanglocatie.
Wij hebben goede afspraken met het COA gemaakt over de voorwaarden. Zoals over de voorzieningen, leefbaarheid en veiligheid in de omgeving.
Op de noodopvang komen woonunits en een voorzieningengebouw. Deze staan in een U-vorm met de opening naar de Scharenburg. Binnen de U-vorm is ruimte voor buitenrecreatie. Om het hele terrein komt een hekwerk van 1.80 m hoog.
De noodopvang krijgt twee in-/uitgangen naar de Scharenburg: één voor voetgangers/fietsers en één voor auto’s. Op het terrein komt camerabewaking.
Leven op de noodopvang
De mensen die in de opvang verblijven, hebben dezelfde rechten en plichten als ieder ander in Nederland als het aan komt op bewegingsvrijheid. Ze mogen zich dus vrij bewegen in de gemeente. Het COA kent huisregels, bewoners krijgen deze in hun eigen taal uitgereikt. En ze krijgen uitleg over rechten, plichten en omgangsvormen in Nederland.
De bewoners van de noodopvang kunnen straks zelf hun boodschappen doen en eten bereiden. Zij moeten ook zelf hun eigen woonruimte en de buitenruimte schoonhouden. Daarnaast krijgen de bewoners hier trainingen en scholing. Dit is afhankelijk van waar zij recht op hebben, passend bij hun status. Kinderen in de leerplichtige leeftijd gaan naar school.
De bewoners van het azc mogen altijd vrijwilligerswerk verrichten. Voor betaald werk gelden wettelijke bepalingen. Zij mogen pas na 24 weken betaald werk gaan verrichten, mits zij beschikken over een verblijfsstatus én een BSN-nummer. Vervolgens moeten zij ook een tewerkstellingsvergunning (TWV) aanvragen Daarna mogen zij maximaal 26 weken onafgebroken betaalde werkzaamheden verrichten.
De statushouders die op de noodopvang wonen, moeten werken aan hun inburgering. Het COA vindt het ook belangrijk dat er ontspannende activiteiten zijn voor de bewoners. Op de noodopvang en daarbuiten. Het COA trekt hierbij graag samen op met de gemeente, de bewoners van de noodopvang, MeerVoormekaar en de inwoners van Druten.
Vluchtelingen, asielzoekers, statushouders, noodopvang, azc's - wat is wat?
Vluchtelingen zijn mensen die, bijvoorbeeld door oorlog in hun land, vrezen voor hun leven en asiel aanvragen in ons land.
Vluchtelingen die asiel aanvragen heten asielzoekers. Zij worden tijdens de behandeling van hun asielaanvraag opgevangen in asielzoekerscentra (azc’s). Zodra zij een verblijfstatus krijgen in Nederland, worden ze statushouders genoemd. Vanaf dat moment hebben ze ook recht op een woning in Nederland.
Het COA heeft te weinig opvangplekken, omdat de instroom van asielzoekers nu erg hoog is. En omdat te weinig statushouders kunnen verhuizen van de azc’s naar woningen door de krapte op de woningmarkt. Om aan de wettelijke taak te kunnen voldoen om asielzoekers op te kunnen vangen, worden er naast de azc’s extra opvanglocaties ingericht: de tijdelijke noodopvang. Daarnaast is er de crisisnoodopvang. Dit is kortdurende opvang van asielzoekers in accommodaties die het Rijk normaal inzet voor burgeropvang bij incidenten, rampen of crises. Denk aan sporthallen of tentenkampen.
Wanneer is opvang klaar?
We hoopten dat de noodopvang voor het einde van het jaar klaar zou zijn. Nu de plannen concreter worden, is ook duidelijk dat dit helaas niet haalbaar is. Het wordt begin 2024.
De reden hiervoor is dat de woonunits die het COA heeft gepland, niet meer op voorraad zijn. Het COA is overal in het land druk bezig met het opzetten van opvanglocaties. Deze woonunits moeten nieuw gemaakt worden. Daarnaast hebben ook de nutsbedrijven (vooral elektriciteit) aangegeven dat ook zij deze planning niet gaan halen.
Is er al een omgevingsvergunning?
Het COA vraagt binnenkort een omgevingsvergunning aan. Dit is een vergunning voor het bouwen van het tijdelijke gebouw. En ook voor het tijdelijk afwijken van het bestemmingsplan.
De aanvraag van de vergunning wordt, zoals gebruikelijk, digitaal bekend gemaakt via de pagina bekendmakingen.
Als de vergunning verleend is, maakt de gemeente dit ook bekend in het huis-aan-huis blad De Maas&Waler. Zoals bij elk bouwplan, kunnen belanghebbenden binnen zes weken na bekendmaking, hierop reageren met een bezwaarschrift.
Hoe lang blijft de tijdelijke noodopvang?
Vanaf moment van opening, blijft de noodopvang voor twee jaar op de locatie aan de Scharenburg. Wanneer blijkt dat na twee jaar nog steeds behoefte is aan deze vorm van opvang, zoekt gemeente Druten een andere locatie.
Welke mensen komen er?
De gemeente mag geen voorwaarden stellen aan het type asielzoekers. Op dit moment kan het COA nog niet aangeven welke mensen hier komen. Dit is afhankelijk van de behoefte en de instroom op het moment dat de noodopvang opengaat. Er kunnen mannen, vrouwen, alleenreizenden, stellen en gezinnen met kinderen komen. Op deze noodopvang komen geen minderjarige alleenstaande vluchtelingen.
De bewoners kunnen mensen zijn die al een verblijfstatus hebben of nog in de asielprocedure zitten. Ook veilige-landers zouden in de tijdelijke opvang terecht kunnen komen. Het COA zoekt naar een zo evenwichtige instroom, bijvoorbeeld op afkomst en religie. Ook bij de indeling van de woonunits kijkt het COA naar mensen die op elkaar aansluiten.
Waarom locatie Scharenburg?
Er zijn meerdere locaties onderzocht en beoordeeld. De Scharenburg sluit het beste aan bij de criteria voor een tijdelijke opvang: de grond is van de gemeente en direct beschikbaar en de locatie is goed te bereiken met het openbaar vervoer. De locatie is ook groot genoeg om een goede opvang te ontwikkelen, denk aan woongebouwen, parkeerplaatsen en andere voorzieningen. Ook zijn er binnen loopafstand voorzieningen zoals winkels en recreatiemogelijkheden.
Waarom naast een schietvereniging?
De gemeente heeft met het COA besproken wat de ligging naast de schietbaan betekent. Volgens het COA is de schietvereniging geen belemmering voor de tijdelijke opvang van asielzoekers. De bewoners krijgen goede voorlichting. De gemeente bekijkt met de schietvereniging hoe de geluidsoverlast mogelijk te beperken is.
Waarom in de buurt van een geitenboerderij?
In de buurt van de locatie is een geitenboerderij. De gemeente heeft met de GGD overlegd in welke mate de asielzoekers een gezondheidsrisico lopen. Er bestaat een risico op longontsteking. Maar dit risico weegt niet op tegen de urgentie om asielzoekers spoedig onderdak te bieden. Bovendien is de locatie een doorstroomlocatie. Dit betekent dat de asielzoekers hier tijdelijk blijven totdat zij naar een permanentere locatie gaan. Maar nooit langer dan twee jaar, omdat dan deze locatie weer sluit. Ook is het maximaal aantal bewoners van deze opvang maximaal 100 asielzoekers.
Hoe zit het met de veiligheid?
In de media staan berichten over incidenten waarbij asielzoekers betrokken zijn. Hoewel dit een klein percentage van alle asielzoekers betreft, kan dit ook in Druten gebeuren. Omwonenden en buurtbewoners maken zich hier zorgen om. Daarvan zijn de gemeente, het COA en de politie zich zeer bewust.
Op de noodopvang: Elke dag, ook weekend, zijn er COA-medewerkers aanwezig. Zij zijn verantwoordelijk voor de opvang en begeleiding van de bewoners. Daarnaast is de locatiemanager elke dag aanwezig of bereikbaar tijdens kantooruren. Ook is er 24/7 beveiliging aanwezig.
Buiten de noodopvang: Vanaf de start van de noodopvang heeft de gemeente wekelijks een veiligheidsoverleg met de politie en het COA. Hierin bespreken ze hoe het gaat en er maatregelen nodig zijn. Ook zijn, in ieder geval in de beginfase, Boa’s en straatcoaches extra aanwezig.
Bij de beide uitgangen aan de Scharenburg komt extra verlichting.
Er komt ook extra verlichting op de toegangsweg van de Scharenburg naar het Gelenbergcomplex.
Als u overlast ervaart, meld u deze dan op de gebruikelijke manier:
- Geen spoed, dan belt u met de politie op telefoonnummer 0900-8844.
- Wanneer elke seconde telt, belt u met 112.
Hoe zijn omwonenden en de buurt geïnformeerd?
We hebben de direct omwonenden eind juni zoveel mogelijk persoonlijk geïnformeerd door bij hen langs te gaan. De verenigingen en de buurt langs de Scharenburg/Schipleisingel hebben een brief ontvangen.
Begin juli zijn er drie verschillende besloten informatieavonden geweest; voor de omwonenden, de verenigingen en voor de buurt.
Op 25 oktober is er een inloopavond geweest voor alle inwoners van Druten. Hier zijn de concept plannen gepresenteerd.
Op welke manier zijn omwonenden en de buurt betrokken bij de tijdelijke noodopvang?
We hebben samen met het COA en de politie in september een klankbordgroep opgericht. Deze groep bestaat uit een vertegenwoordiging van de direct omwonenden, de verenigingen op De Gelenberg en van de buurt.
De klankbordgroep denkt mee en adviseert over de buitenruimte van de noodopvanglocatie en de directe omgeving. Bijvoorbeeld over verkeersveiligheid en groenvoorziening. Ook kan zij advies geven over andere onderwerpen die te maken hebben met de noodopvang, zoals leefbaarheid en integratie.
De klankbordgroep blijft bestaan zolang de noodopvang open is. De groep komt nu in de voorbereidingsfase iedere maand bij elkaar. Daarna bekijken we opnieuw wat nodig is.
Als u vragen heeft, die u in de klankbordgroep besproken wil hebben, kunt u deze mailen naar asiel@druten.nl.
Hoe zit het met de kosten?
Gemeenten krijgen van het Rijk de kosten voor de opvang van statushouders en asielzoekers vergoed.
Waar kan ik me aanmelden als vrijwilliger?
Fijn dat u uw hulp aanbiedt! We werken hiervoor samen met MeerVoormekaar. Stuur daarom een mail naar asielopvangdruten@meervoormekaar.nl. Laat hier uw naam, emailadres en telefoonnummer achter. Dan nemen zij contact met u op.
Heeft uw organisatie of vereniging een vrijwilligerstaak voor een asielzoeker? Bijvoorbeeld hulp in de kantine of het onderhoud van een sportaccommodatie of –terrein? Stuur dan een mail naar asiel@druten.nl. Laat hier uw naam, emailadres en telefoonnummer achter. Dan nemen wij contact met u op.
Kan ik bezwaar maken tegen de komst van de tijdelijke noodopvang?
De keuze voor de noodopvang op deze locatie is een bevoegdheid van het college van burgemeester en wethouders (B&W). We luisteren naar zorgen, ideeën en vragen. We proberen daar rekening mee te houden binnen het besluit dat het college van B&W genomen heeft. Het is niet mogelijk om formeel bezwaar te maken tegen dit besluit.
Het COA vraagt binnenkort een omgevingsvergunning aan. Dit is een vergunning voor het bouwen van het tijdelijke gebouw. En ook voor het tijdelijk afwijken van het bestemmingsplan. De aanvraag van de vergunning wordt, zoals gebruikelijk, digitaal bekend gemaakt via de pagina bekendmakingen. Als de vergunning verleend is, maakt de gemeente dit ook bekend in het huis-aan-huis blad De Maas&Waler. Zoals bij elk bouwplan, kunnen belanghebbenden binnen zes weken na bekendmaking, hierop reageren met een bezwaarschrift.
Het kabinet is gevallen. Wat betekent dit voor de tijdelijke noodopvang?
De Tweede Kamer heeft besloten om de Spreidingswet niet controversieel te verklaren. Eind september heeft de Tweede ingestemd met de Spreidingswet. Deze wet moet zorgen voor een eerlijke verdeling van asielzoekers over gemeenten. Nu moet de wet nog in de Eerste Kamer behandeld worden.
We wachten de Spreidingswet niet af. De asielzoekerscentra zitten overvol. Wij nemen graag onze verantwoordelijkheid. We willen bijdragen aan een betere opvang van asielzoekers in ons land. Door een evenwichtige samenwerking zorgen wij voor een goede opvang van de verschillende doelgroepen. Wij blijven deze koers varen en houden de landelijke ontwikkelingen goed in de gaten.
Waarom samenwerken met Wijchen?
De asielzoekerscentra zitten overvol. Wij willen graag onze verantwoordelijkheid nemen. We willen bijdragen aan een betere opvang van asielzoekers in ons land. Buiten slapen zoals afgelopen zomer in Ter Apel moeten we echt voorkomen. Daarom werkt de regering aan een nieuwe wet, de Spreidingswet. Volgens deze Spreidingswet moet elke gemeente onderdak gaan bieden aan asielzoekers. Wij willen zelf de regie houden. Daarom bieden we zelf locaties aan bij het COA. Zo kunnen we zelf bepalen welke locaties wij het meest geschikt vinden.
De gemeenten Wijchen en Druten bieden samen locaties aan voor de opvang van vluchtelingen. Door een evenwichtige samenwerking kunnen wij zorgen voor een goede opvang van de verschillende doelgroepen. In Wijchen komt een asielzoekerscentrum voor 300 mensen aan de Teersdijk. Druten zorgt voor tijdelijke noodopvang voor 100 asielzoekers én voor woonruimte voor extra statushouders.
We hebben gekozen voor één azc in Wijchen (in plaats van twee kleinere in beide gemeenten), omdat het COA het volledige beheer op zich neemt vanaf een aantal van 300 personen. Ook vraagt één azc minder van onze samenwerkingspartners. Denk aan onderwijs, zorg en politie. Omdat Wijchen ruim twee keer zo groot is als Druten, neemt Wijchen de verantwoordelijkheid voor een azc. Daarbij heeft Wijchen een locatie die voldoet aan alle eisen.
Huisvesting statushouders in Druten
Er verblijven op dit moment veel statushouders (vluchtelingen met een verblijfsvergunning) in azc's en opvanglocaties. Gemeenten moeten zorgen voor meer passende woonruimte voor statushouders. Het aantal statushouders per gemeente is vastgelegd in een taakstelling.
Gemeenten Druten en Wijchen zien het asielvraagstuk als gezamenlijke verantwoordelijkheid. Daarom hebben zij afgesproken dat Druten de komende vijf jaar zorgt voor woonruimte voor 25 statushouders van de taakstelling van Wijchen. Hieronder vallen ook alleenstaande minderjarige vreemdelingen.
Wat betekent 25 extra statushouders in vijf jaar voor Druten?
Dat de taakstelling voor Druten met ongeveer 20% wordt verhoogd (ten opzichte van het gemiddelde over de afgelopen jaren).
Waar gaan de statushouders wonen?
We zijn hierover in gesprek met de woningcorporatie. We hebben al afspraken met de woningcorporatie voor het bouwen van 50 flexwoningen in gemeente Druten. We bekijken samen met hen of we dit aantal kunnen verhogen.
Deze flexwoningen zijn bedoeld voor statushouders, starters en andere mensen die tijdelijk een woning nodig hebben.
Hoe zit het met de huisvesting van de alleenstaande minderjarige vreemdelingen?
Naast statushouders is er een kwetsbare groep van alleenstaande minderjarige vreemdelingen (amv’s). Ook voor hen is er te weinig huisvesting. Deze groep vraagt om een beschermde woonomgeving met begeleiding om in te burgeren. We zien het huisvesten van amv’s ook als een onderdeel van de gezamenlijke verantwoordelijkheid.
We onderzoeken op dit moment locaties en mogelijkheden voor deze groep. Als hier meer over bekend is, leest u hier meer over.
Waar vind ik meer informatie?
Op de website van het COA (Deze link gaat naar een externe website) staat veel informatie over de asielcrisis. U kunt ook contact met ons opnemen via asiel@druten.nl.