Informatie voor politieke partijen
Iedereen kan een partij oprichten. Wel moet een partij aan een aantal vereisten voldoen om deel te nemen aan verkiezingen. De regels voor de oprichting van een politieke partij staan in de Kieswet (Deze link gaat naar een externe website). U kunt voor informatie ook terecht op de website van de Kiesraad (Deze link gaat naar een externe website).
Partijnaam
Als een politieke partij onder een bepaalde naam deel wil nemen aan de gemeenteraadsverkiezing, moet de partij die naam laten registreren. Alleen partijen die een vereniging met volledige rechtsbevoegdheid zijn, kunnen een naam laten registreren. Dit betekent dat de statuten van de vereniging zijn vastgelegd in een notariële akte. Uw partij moet ingeschreven worden in het handelsregister van de Kamer van Koophandel (KvK).
De geregistreerde partijnaam komt bovenaan de kandidatenlijst te staan, en op het stembiljet voor de gemeenteraadsverkiezing.
Registreren politieke partij
U kunt uw politieke partij laten registreren bij het centraal stembureau van de gemeente Druten. De kosten voor de registratie zijn bij de gemeenteraadsverkiezingen €112,50.
De uiterste datum waarop een partij geregistreerd kan worden is 22-12-2025. U kunt een verzoek tot registratie mailen naar verkiezingen@druten.nl. Hiervoor kunt u het formulier Model G1-1 (PDF, 142.5 kB) gebruiken.
De kosten voor registratie kunt u overmaken op rekeningnummer NL73BNGH0285002112 van de gemeente Druten Postbus 1, 6650 AA Druten. U ontvangt na overmaking een betalingsbewijs. U krijgt de waarborgsom terug als u een geldige kandidatenlijst inlevert bij de eerstvolgende gemeenteraadsverkiezing. Het geld wordt teruggestort op dezelfde rekening waarvan deze is betaald.
Blanco lijst
Een politieke partij kan er ook voor kiezen om de naam niet te registreren. De naam staat dan niet bovenaan het stembiljet. Daar staat dan alleen een nummer. Dit heet een blanco lijst.
Samenvoeging aanduidingen
Een samenvoeging van aanduidingen houdt in dat twee of meer partijen gezamenlijk één kandidatenlijst inleveren. Boven die lijst komt dan een samenvoeging van hun partijnamen te staan of van de afkortingen daarvan. Deze samengevoegde aanduiding staat vervolgens ook op het stembiljet.
Politieke partijen kunnen bijvoorbeeld voor een samenvoeging van aanduidingen kiezen als zij afzonderlijk te weinig kandidaten voor hun kandidatenlijst hebben. Of als ze zo de politieke verwantschap tussen de partijen willen laten zien. Bij een samenvoeging van aanduidingen leveren partijen samen één kandidatenlijst in. Alleen partijnamen die al geregistreerd zijn, kunnen worden samengevoegd. Lees voor meer informatie Artikel H 3 van de Kieswet (Deze link gaat naar een externe website).
Zetelverdeling
Behalen partijen die samen een lijst hebben ingediend zetels bij de verkiezingen? Dan worden die zetels niet gesplitst per partij. De zetels worden dus toegekend aan de partijen tezamen.
Volgende verkiezing
Politieke partijen met een gezamenlijke lijst die bij een volgende verkiezing weer apart willen meedoen, moeten dan weer een waarborgsom betalen en ondersteuningsverklaringen inleveren. Ook moeten ze voor hun lijstnummer meeloten met andere nieuwe partijen. Zij gelden dan weer als een partij die voor het eerst met die verkiezing meedoet.
Waarborgsom
De waarborgsom voor deelname aan de gemeenteraadsverkiezingen is €225,00.
Na ontvangst van de waarborgsom krijgt de partij een bewijs van betaling. De partij moet op de dag van de kandidaatstelling dit bewijs inleveren. De laatste dag waarop de waarborgsom betaald kan worden is 18-01-2026. De waarborgsom kan overgemaakt worden naar gemeente Druten Postbus 1, 6650 AA Druten tnv rekeningnummer NL73 BNGH 0285 0021 12.
Uitzondering op betaling waarborgsom
Een partij hoeft geen waarborgsom te betalen in de volgende gevallen:
- de partijen zit al in de gemeenteraad
- bij een samenvoegingen van aanduidingen – en als ten minste één van de partijen bij de vorige gemeenteraadsverkiezing een zetel heeft gekregen
- bij een fusie van partijen bij de vorige verkiezingen, waarbij alle betrokken partijen een zetel hebben gekregen
- bij een fusie van partijen die bij de vorige verkiezing een gezamenlijke lijst hadden en daarmee een zetel hebben gekregen
Terugbetaling waarborgsom
Partijen krijgen de waarborgsom terug van het gemeentelijk centraal stembureau als ze bij de gemeenteraadsverkiezingen minimaal 75% van de kiesdeler halen. Of als de partij geen geldige lijst heeft ingeleverd. Lees voor meer informatie Artikel H 14 van de Kieswet (Deze link gaat naar een externe website).
Ondersteuningsverklaringen
Partijen moeten op de dag van de kandidaatstelling ondersteuningsverklaringen inleveren als zij;
- voor het eerst deelnemen aan de verkiezing, of
- bij de vorige gemeenteraadsverkiezing geen zetel(s) hebben behaald, of
- als ze deelnemen met een blanco lijst
Wie mag ondersteuningsverklaring tekenen
Ondersteuningsverklaringen kunnen alleen worden afgelegd door personen die binnen die kieskring als kiezer zijn geregistreerd.
Model H 4 (Ondersteuningsverklaring) (PDF, 142.5 kB)
Ook personen die op een lijst als kandidaat staan, mogen een ondersteuningsverklaring tekenen, op voorwaarde dat zij in de betreffende gemeente als kiezer zijn geregistreerd. Het is niet toegestaan meer dan één ondersteuningsverklaring per persoon te tekenen. Een ondersteuningsverklaring kan niet worden ingetrokken. Lees voor meer informatie Artikel H 4 van de Kieswet (Deze link gaat naar een externe website).
Aantal ondersteuningsverklaringen
Hoeveel ondersteuningsverklaringen een partij minimaal moet inleveren hangt samen met de omvang van de gemeenteraad. Druten heeft 17 zetels te verdelen.
Dit betekent dat een partij 10 ondersteuningsverklaringen moet inleveren.
Kandidaatstelling
Op de dag van de kandidaatstelling leveren politieke partijen hun kandidatenlijsten en andere stukken (o.a ondersteuningsverklaringen) in bij het centraal stembureau. Partijen die voor het eerst meedoen aan een gemeenteraadsverkiezing moeten uiterlijk 14 dagen voor de dag van de kandidaatstelling een waarborgsom betalen.
Op 26-01-2026 worden partijen verzocht (dit gaat op afspraak) om de kandidatenlijsten voor in te leveren. De lijsten worden dan gecontroleerd op opmaak, fouten etc.
Op 02-02-2026 is de dag van de kandidaatstelling. Op deze dag worden de definitieve lijsten ingeleverd.
Zitting centraal stembureau
Op 03-02-2026 is de 1e niet openbare zitting van het CSB en worden de kandidatenlijsten gecontroleerd op geldigheid. Als er bij de beoordeling stukken ontbreken, of er zijn andere ‘verzuimen’ dan laat het CSB dit weten aan de inleveraar van de lijst. Uiterlijk tot 06-02-2026 (tijdstip volgt) kunnen de verzuimen ingeleverd worden.
Op 6-2-2022 (tijdstip volgt nog) zal in een openbare zitting van het CSB de geldigheid van de lijsten worden vastgesteld. Ook krijgen de kandidatenlijsten in deze zitting een lijstnummer.
Lijstnummering
Het centraal stembureau nummert tijdens de openbare zitting alle geldige kandidatenlijsten. Lees voor meer informatie Artikel I 12 van de Kieswet (Deze link gaat naar een externe website) en Artikel I 15 van de Kieswet (Deze link gaat naar een externe website).
Volgorde lijstnummering
Eerst nummert het centraal stembureau de lijsten van partijen die bij de vorige gemeenteraadsverkiezingen één of meer zetels hebben behaald. Het aantal stemmen dat de partijen bij die verkiezing hebben behaald, bepaalt de volgorde van toekenning van de nummers. De partij die de meeste stemmen heeft behaald, krijgt nummer 1, enz. Ook partijen die nu gezamenlijk een lijst indienen of sinds de vorige verkiezing gefuseerd zijn, komen soms bij deze nummering al aan bod. De zetels van partijen die gezamenlijk een lijst hebben ingediend worden bij elkaar opgeteld en dat bepaalt het lijstnummer van de partij. Lees voor meer informatie Artikel I 14 van de Kieswet (Deze link gaat naar een externe website).
Loting lijstnummering
Daarna nummert het centraal stembureau de overige partijen. Dit gebeurt via loting. Lees voor meer informatie Artikel I 13 van de Kieswet (Deze link gaat naar een externe website).
Bekendmaking lijstnummering
De gemeente publiceert het proces-verbaal van de openbare zitting op de website. Deze zal ook ter inzage liggen op het gemeentehuis.
Algemene informatie voor politieke partijen
Centraal stembureau en gemeentelijk stembureau
In elke gemeente wordt voor de gemeenteraadsverkiezingen een centraal stembureau ingesteld. Ook wordt voor iedere verkiezing een gemeentelijk stembureau ingesteld.
Centraal stembureau (CSB)
Het centraal stembureau bestaat uit drie of vijf leden. De burgemeester van de gemeente waar het centraal stembureau is gevestigd, is voorzitter van het centraal stembureau. De leden worden voor vier jaren benoemd.
De taken van het centraal stembureau zijn:
- registratie van namen ('aanduidingen') van politieke partijen
- in ontvangst nemen van kandidatenlijsten
- beoordeling van de geldigheid van de kandidatenlijsten en de handhaving van de daarop voorkomende kandidaten
- nummering van de kandidatenlijsten
- vaststellen van de verkiezingsuitslag
Gemeentelijk stembureau (GSB)
Het gemeentelijk stembureau stelt de uitkomst van de verkiezing op gemeenteniveau vast. Voor iedere verkiezing wordt een gemeentelijk stembureau ingesteld. Er is een voorzitter en tenminste een plaatsvervangend voorzitter. Er is geen maximum aantal leden.
Plaatsen van sandwichborden Druten
In Druten is het niet toegestaan sandwichborden te plaatsen, hier staan A0 frames die kunnen via een externe partij tegen betaling gebruikt worden.
Standplaatsen voor verkiezingsactiviteiten
In aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen kunnen politieke partijen een standplaats innemen, bijvoorbeeld met een blokhut, kraam of caravan, om campagne te voeren. Hiervoor is wél een vergunning vereist, maar op basis van de legesverordening worden geen leges geheven voor het aanvragen van een vergunning voor een niet-commerciële standplaats. Dit betekent dat politieke partijen dus kosteloos een vergunning kunnen aanvragen voor hun verkiezingsstandplaats. Houd er rekening mee dat de aanvraag op tijd ingediend moet worden en dat eventuele aanvullende voorwaarden of locatiespecifiek beleid van toepassing kunnen zijn.
U kunt een standplaatsvergunning aanvragen via onze pagina Standplaatsvergunning. Wilt u flyers of ander verkiezingsmateriaal verspreiden? De gemeente kan voorwaarden stellen aan de manier waarop u dit wilt doen. U meldt uw plannen daarom vooraf bij de gemeente. Meer informatie leest u op onze pagina Reclamemateriaal verspreiden.
Verkiezingsborden
De gemeente Druten plaatst in samenwerking met de firma Bordbusters op 7 locaties in de gemeente verkiezingsborden. Politieke partijen die deelnemen aan de gemeenteraadsverkiezingen kunnen hiervoor een digitaal bestand van de partijposter aanleveren aan verkiezingen@druten.nl. Deze moeten uiterlijk voor (tijdstip volgt) aangeleverd worden.
Locaties verkiezingsborden
Verkiezingsborden staan op verschillende locaties in de gemeente. Deze locaties zijn:
- Druten: Scharenburg-Van Heemstraweg, Achter R.K.-kerk, Marktplein (voor de muur van het garage bedrijf)
- Druten-Zuid: Nabij wijkcentrum, hoek Koekoek-Steenakker (op het gras ter hoogte van de bushalte)
- Afferden: Koningstraat (ter hoogte van nr. 2 in de buitenbocht)
- Deest: Nabij 't Trefpunt, Grotestraat 17, Deest (in het gazon bij nr. 8)
- Horssen: Kruising Molenweg-Kerkpad (bij de objecten bewegwijzering kleine heerlijkheid, De Polenkamp en Dorpshuis Horssen)
- Puiflijk: Op de kruising met de Koningsweg en Scharenburgsestraat